اشکال مختلف مخروط افکنه ای در اطراف توده کوهستانی میشوداغ (شمال غرب ایران) با تأکید بر نقش فعالیتهای تکتونیکی کواترنر در ایجاد آنها

در امتداد جبهه کوهستانی دامنه شمالی و جنوبی رشته کوهستانی میشوداغ، واقع در شمال غرب ایران، مخروط افکنه هایی شکل گرفته اند که تشکیل آنها بی ارتباط با عوامل محیطی، از قبیل فعالیتهای تکتونیکی نیست. در این تحقیق، فعالیتهای تکتونیکی در بخشهای مختلف رشته کوهستانی میشوداغ (37 مخروط افکنه کواترنری در قالب چهارگروه)، به عنوان مهمترین عامل ایجادکننده فضای مناسب برای رسوبگذاری فرض شده است و برای اثبات این فرضیه و دستیابی به اهداف آن که همانا تعیین نقش فعالیتهای تکتونیکی در ایجاد اشکال مخروط افکنه ای است، ابتدا مخروط افکنه های واقع در دو سوی کوهستان و حوضه های مربوط شناسایی، و سپس ویژگیهای مورفولوژیکی و شاخصهای مورفومتری آنها از طریق کارهای میدانی، تحلیل نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی و تفسیر عکسهای هوایی و ماهواره ای استخراج و ارتباط بین این ویژگیها از طریق روشهای آماری بررسی شده است. بررسیها نشان می دهد که نقش فعالیتهای تکتونیکی در کنترل سازوکارهای مؤثر در مورفولوژی و مورفومتری سیستمهای مخروط افکنه ای منطقه، نقشی دوگانه بوده است. این فعالیتها از یک سو موجبات جابه جاییهای تکتونیکی را در حوضه های آبریز فراهم کرده اند و از سوی دیگر، با ایجاد حرکات عمودی و راستالغز در پایکوههای شمالی و جنوبی میشوداغ، تفاوتهایی را در نوع فضای رسوبگذاری در قسمتهای مختلف منطقه مورد مطالعه پدید آورده اند. در کل، اثر این فعالیتها بر سیستمهای مخروط افکنه ای منطقه به صورت تغییر در زاویه رفت و روب، ویژگیهای نیمرخ طولی و عرضی سطح، چندبخش شدگی، بریدگی رأس، تشکیل خندقهای فرسایشی، بالاآمدگی رسوبات کواترنری، تشکیل مخروط افکنه های تلسکوپی، ویژگیهای ساختمان زیرین مخروط افکنه ها و همچنین در کشیدگی حوضه های آبریز تغذیه کننده، تغییرات شیب در جبهه کوهستانی، وجود آلومتری مثبت در رابطه بین مساحت مخروط افکنه ها و مساحت حوضه های آبریز در برخی از گروههای مخروط افکنه ای و تشکیل حوضه های رسوبی جدید، ظاهر شده است.